وقف در معنای فقهی حبس ما یملک و جلوگیری از نقل و انتقال آن به دیگری چه از طریق خرید و فروش و چه از طریق بخشش است. هنگامی که فردی با نیت انسان دوستانه و خیرخواهانه، مانع نقل و انتقال تمام یا بخشی از اموال خود شود تا بدین وسیله دیگران برای همیشه از مال او استفاده کنند، مال خود را وقف کرده است.
انواع وقف
وقف خاص: در این نوع وقف استفاده کنندگان از موقوفه، اشخاص، اقشار یا گروه خاصی هستند؛ همانند وقف مالی که برای استادان یا دانشجویان یک دانشگاه خاص یا دانش آموزان یک مدرسه مشخص است.
وقف عام: در این نوع وقف استفادهکنندگان از آن مال موقوفه، شخص یا گروه خاصی نیستند بلکه وقف برای مصلحت عموم، مانند مساجد، بیمارستانها یا مردم یک شهر است.
شرایط وقف
مال قابل رؤیت و عینی باشد (منافع یا دیون نباشد)
ملک وقفکننده باشد.
موقوفه باید دارای منفعت حلال باشد و منفعت آن متعلق حق غیر که مانع از تصرف است، نباشد. بنابراین واقف نمیتواند ملکی را که رهن داده است، وقف کند.
اصل مال با استفاده از منافع آن، تمام نشده و به مقدار قابل توجهی باقی بماند. بنابراین وقف مواد و کالاهای خوراکی و آشامیدنی صحیح نیست.
مال موقوفه باید قابل تحویل باشد. به عنوان مثال وقف حیوان فراری که امکان تحویل آن نیست، صحیح نیست.
موقوفه نباید برای منفعت حرام وقف شده باشد. به مقدار قابل توجهی باقی بماند. بنابراین وقف مواد و کالاهای خوراکی و آشامیدنی صحیح نیست.
مال موقوفه باید قابل تحویل باشد. به عنوان مثال وقف حیوان فراری که امکان تحویل آن نیست، صحیح نیست.
موقوفه نباید برای منفعت حرام وقف شده باشد. به عنوان مثال وقف مکانی برای فروش شراب یا برای استفاده فرقه های ضالّه باطل است.
هر عقدی دارای ارکانی است و عقد وقف نیز از این امر مستثنی نیست. برای تحقق عقد وقف به طور صحیح، باید تمامی ارکان آن موجود باشند و در هنگام نوشتن نمونه قرارداد وقف خاص و عام، رعایت و درج گردند، در غیر این صورت عقد وقف صحیح نخواهد بود. عقد وقف دارای سه رکن است که هر یک از ارکان آن نیز دارای شرایط مخصوص به خود می باشد. در ادامه به بیان ارکان عقد وقف می پردازیم که عبارتند از:
واقف: واقف یعنی وقف دهنده. یعنی کسی که مالش را وقف می کند.
عین موقوفه: عین موقوفه یعنی مالی که توسط واقف، وقف می شود.
موقوف علیهم: موقوف علیهم یعنی کسانی که مال به نفع آنها وقف شده است.
0 دیدگاه